ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Nedir? Zorunlu mu?
Kuruluşların etkili bir Enerji Yönetim Sistemi oluşturmasına rehberlik eden ISO belgesi, ISO 50001:2018 ENYS belgesidir. Bu sertifika, enerji kullanımınızın performansını ve verimliliğini yükseltmek için gereken sistemleri ve süreçleri belirlemenize destek olur. Aynı zamanda enerji tüketiminizi ve maliyetlerinizi düşürmede size kılavuzluk eder.
25 Ocak 2020 tarihinde Resmi Gazetede “Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin artırılmasına dair yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik” yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğe göre ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Belgelendirilmesi zorunluluğu vardır.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi neden gerekli ve kurulmak zorundadır sorusunun cevabı; her ölçekteki işletme veya kurumların enerji tüketimlerini sürdürülebilir bir şekilde yönetmesini sağlamasıdır.
ISO 50001 2018 nedir? Aşamaları nelerdir?
ISO 50001 2018, enerji uzmanlarının belirlediği standartlara dayalı bu süreç ile enerji yönetim sistemleri kurarak, enerji tasarrufunu artırmayı, maliyetleri düşürmeyi ve çevresel duyarlılığı geliştirmeyi hedefler ve bunun sonucunda sürdürülebilirlik sağlanır.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sisteminin (ENYS) Faydaları Nelerdir?
ISO 50001’e dayalı bir enerji yönetim sistemi uygulamak, kuruluşlar için aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli avantajlar sağlar:
- Azaltılmış enerji maliyetleri: Etkili bir EnYS, kuruluşların enerji tüketimlerini azaltmalarına ve enerji maliyet tasarrufu fırsatlarını belirlemelerine yardımcı olabilir.
- Geliştirilmiş enerji verimliliği: Enerji verimliliğini artırmak için sistematik bir yaklaşım sunarak kuruluşların çevresel etkilerini azaltmalarına ve sürdürülebilirliklerini artırmalarına yardımcı olur.
- Gelişmiş çevresel performans: Kuruluşlar, enerji tüketimini azaltarak karbon ayak izlerini ve diğer çevresel etkilerini de azaltabilir.
- Mevzuata uygunluk: ISO 50001, enerji yönetimi için küresel bir en iyi uygulama olarak kabul edilmektedir ve kuruluşların ilgili yönetmeliklere ve mevzuata uymasına yardımcı olabilir.
- Geliştirilmiş paydaş katılımı: Kuruluşlar, müşteriler, çalışanlar ve yatırımcılar dahil olmak üzere paydaşlara çevresel sürdürülebilirlik ve enerji verimliliği konusundaki taahhütlerini gösterebilir.
- Rekabet avantajı: ISO 50001’e dayalı bir EnYS uygulamak, kuruluşların kendilerini rakiplerinden ayırmalarına ve itibarlarını ve marka imajlarını iyileştirmelerine yardımcı olabilir.
Bu amaç ve hedeflere yönelik oluşturulan TS EN ISO 50001:2018 ENYS standardı ile işletmeler ve kurumlar; enerji kullanımının doğru yönetilmesi, enerji maliyetlerinin azaltılması, çevresel sürdürülebilirlik ve rekabet gücü konusunda avantaj sağlayabilmektedir
Verimlilik Arttırıcı Proje (VAP) için ISO 50001 Zorunlu mu?
Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) hazırlamak için ISO 50001:2018 belgesine sahip bir kuruluş olmak yönetmelik gereği zorunludur. ISO 50001 belgesi olmadan verimlilik artırıcı proje VAP desteklerinden faydalanılamaz.
Yetkili Asanmek EVD şirketinden alacağınız enerji etüdü sonucunda Verimlilik Arttırıcı Proje (VAP) ile Enerji Tabii Kaynaklar Bakanlığına başvurulur. Bakanlığın yerinde incelemesi sonrası başvurulan proje onaylanırsa KDV hariç yapılacak proje yatırımının en fazla 5 milyon TL’lik kısmının %30’u yani 1,5 milyon hibe verilecek şekilde desteklenir. Ve bir işletmenin en fazla 5 adet VAP için destek aldığını düşünürsek 25 milyonluk yatırımın 7,5 milyon TL’sini hibe olarak alabilir.
VAP için en önemli şartlardan birisi de TÜRKAK akreditasyonlu ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgesine sahip olma zorunluluğudur. Bu zorunluluk “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Arttırılmasına Dair Yönetmelik” madde 17/A-6’da bahsedilmiştir. Burada en dikkat çekilmesi gereken ayrıntı TÜRKAK akreditasyon zorunluluğudur. Birçok belgelendirme firması akreditasyon şartlarının ağırlığı ve maliyetlerden ötürü farklı yurtdışı akreditasyon belge teklifleri vermektedir.
Alınacak bu tip bir belge VAP için geçerli olmayacağından dolayı işletmeniz için zaman ve para kaybı oluşturacaktır. Bundan dolayı Asanmek EVD olarak enerji etüdünden, VAP ve enerji yönetim sistemi belgelendirilmesine kadar işletmelerin alabilecekleri maksimum faydayı sağlamaktayız.
Gönüllü Anlaşmalar için ISO 50001 Zorunlu mu?
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu uyarınca Gönüllü Anlaşma desteği şartları belirlenmiştir. Buna göre taahhüt koşulunu sağlayan tesisin anlaşma yılındaki enerji giderinin %30’u 1 milyonu aşmamak kaydı ile nakdi hibe yapılmaktadır. Gönüllü anlaşma desteğinden yararlanmak için alınması gereken ilk belge ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgesidir.
Hangi kuruluşlar ISO 50001 EnYS kurmak ile yükümlüdür?
Yönetmelikteki madde 8’e göre enerji yöneticisi bulundurması/hizmeti alması zorunlu olan (Enerji Yöneticisi ile ilgili sayfamızda bahsettik)
- Kamu binaları
- Ticari Binalar
- Hizmet binaları
- Elektrik üreten işletmeler
- Endüstriyel tesisler
- Enerji yönetim birimi kurulmasından sorumlu organize sanayi bölgeleri (OSB) yönetimleri ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Belgesi almak zorundadır.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Nasıl İşler?
- Enerji yönetimi, kuruluşların enerji performansını sürekli geliştirmeleri için enerjiye sistematik bir şekilde odaklanmalarını ifade eder.
- Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PUKO) yaklaşımı veya Deming döngüsü, enerji yönetiminde sürekli iyileştirme sağlar.
- ISO 50001:2011 Enerji Yönetim Sistemi, enerji yönetimi için başarılı bir yöntemdir ve diğer yönetim sistemleriyle entegre edilebilir.
- ISO 50001 enerji yönetim sistemi, enerji yönetim sistemi politikası, planlama, uygulama, kontrol, gözden geçirme ve sürekli iyileştirme başlıklarını içerir.
- Enerji yönetimi, enerji maliyetlerini düşürme, enerji verimliliğini artırma ve çevresel etkileri azaltma konularında fayda sağlar.
- ISO 50001 standardı, enerji yönetim sürecinde izlenecek adımları ve yapılacak çalışmaları belirleyerek enerji performansının sürekli iyileştirilmesine yardımcı olur.
İso 50001 sertifikası almak için ne gerekir?
ISO 50001 sertifikası almak için ilk olarak büyük ölçekli bir enerji yönetim sistemi kurulumu gerekmektedir. Hazırlığın tamamlanmasının sonrasında akredite almış uygunluk değerlendirme kuruluşuna başvuran işletmeler, ISO 50001 sertifikasına sahip olabilmektedir. ISO 50001 belgesi değişken faktörleri fiyatları etkileyebilmektedir.
ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi Sertifikası Ne Zamana Kadar Alınması Zorunlu?
Yönetmelikte bulunan geçici madde 14’e göre en geç 2023 yılı sonuna kadar yukarıda bulunan işletme ve binalar 50001 belgesi almak zorundadır. 2024 yılı itibariyle ISO 50001 belgesi alınması ve sürekli gözetimlerinin devam ettirilmesi yasal olarak zorunludur.
