Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplama

Kurumsal karbon ayak izi hesaplama, bir şirketin veya kuruluşun tüm faaliyetleri sonucu atmosfere salınan toplam sera gazı miktarının hesaplanması işlemidir. Bu ölçüm, şirketlerin çevreye olan etkilerini anlamalarına ve bu etkileri azaltmak için adımlar atmaları gerektiğine dair bir kılavuz sağlar.

Kurumsal karbon ayak izi, bir kurumun faaliyetleri sonucu atmosfere salınan sera gazlarının ölçülmesidir ve çevresel etkilerin sistematik bir göstergesidir. Ancak bu ölçüm yalnızca doğrudan emisyonları (örneğin fosil yakıt kullanımı gibi Kapsam 1 emisyonları) değil, aynı zamanda kurumun enerji tüketimi (Kapsam 2) ve tedarik zinciri, iş seyahatleri ya da ürünlerin yaşam döngüsü boyunca oluşan dolaylı emisyonları da (Kapsam 3) içerir.

Kurumsal karbon ayak izi hesaplama da enerji tüketimi, ulaşım, atık yönetimi, gıda ve ürün tüketimi gibi çeşitli faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarını kapsar.

Formülü= Tüketilen x Emisyon Faktörü ’dür.

Sınırda karbon düzenleme mekanizması kapsamında Türkiye’den AB’ye ithal edilen bazı ürünler için kurumsal karbon ayak izi hesaplama ve raporlama zorunludur. Bu ürünler şunlardır:

  • Demir ve Çelik
  • Çimento
  • Alüminyum
  • Gübre
  • Elektrik

2026 yılına kadar bu ürünler için zorunludur. 2026 Ocak ayı itibariyle tüm sektörlered zorunluluk gelecektir.

Şirketler, karbon ayak izini ISO 14064 gibi uluslararası standartlara uygun olacak şekilde raporlamalıdır. Bu standartlar, emisyonların nasıl hesaplanacağı ve raporlanacağı konusunda yardımcı bir rehber olur.

Sınırda Karbon Mekanizması (CBAM), Avrupa Birliği tarafından karbon kaçağını önlemek ve AB’deki üreticilerin rekabet dezavantajını ortadan kaldırmak için ithal ürünlerin karbon ayak izini dengelemeyi amaçlayan bir araçtır. Buradaki sınır karbon sınırıdır.

CBAM’in temel unsurları:

  1. Karbon Kaçağını Önleme: AB’deki sıkı karbon düzenlemeleri nedeniyle üretimin düşük çevresel standartlara sahip ülkelere kaydırılmasını önlemeyi amaçlar.
  2. Eşit Şartlar Sağlama: AB üreticileri ile düşük çevresel standartlara sahip ülkelerden gelen ithalatçılar arasındaki rekabeti dengeleyerek AB üreticilerinin dezavantajını önler.
  3. Karbon Fiyatlandırması: İthal edilen ürünlerin karbon içeriğine dayalı bir karbon fiyatı belirlenir, ithalatçılar AB Emisyon Ticaret Sistemi’ne (ETS) eşdeğer bir karbon maliyeti öder.
  1. Ürünlerin Karbon İçeriği:
    • İthal edilen ürünlerin karbon içeriği hesaplanır. Bu, ürünün üretimi sırasında ortaya çıkan CO2 emisyonlarının miktarını içerir.
  2. Karbon Sertifikaları:
    • İthalatçılar, ithal edilen ürünlerin karbon içeriği için karbon sertifikaları satın alırlar. Bu sertifikalar, AB ETS kapsamında belirlenen karbon fiyatına dayalıdır.
  3. İzleme ve Raporlama:
    • İthalatçılar, ithal edilen ürünlerin karbon içeriği ve sertifikaları hakkında düzenli raporlama yapar ve izleme mekanizmalarına tabi tutulur.
  4. Uyumluluk ve Yaptırımlar:
    • CBAM’e uyumluluk sağlamayan ithalatçılar için belirli yaptırımlar ve cezalar uygulanabilir.

CBAM, küresel iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir araçtır. Sınırda karbon mekanizması, daha sürdürülebilir üretim ve ticaret uygulamalarını teşvik ederek, küresel emisyon azaltma hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunur.

Karbon Ayak İzi Hesaplamasının Faydaları Nelerdir?

  • Rekabet Avantajı: Sürdürülebilirlik odaklı pazarlarda, karbon ayak izi hesaplaması yapan firmalar, müşteri ve yatırımcılar nezdinde rekabet üstünlüğü elde eder.
  • Yasal Uyumluluk: SKDM kapsamında zorunlu hale gelen bu hesaplamalar, firmaların yasal yaptırımlardan kaçınmasını sağlar.
  • Maliyet Tasarrufu: Karbon ayak izi hesaplamaları, enerji verimliliğini artırarak maliyetleri düşürür.
  • Marka İmajı ve İtibar: Sürdürülebilirlik konusunda adımlar atan firmalar, pozitif bir marka imajı ve güçlü bir itibar kazanır.
  • Risk Yönetimi: Çevresel risklerin daha iyi yönetilmesine olanak tanıyan bu hesaplamalar, firmanın uzun vadeli sürdürülebilirliğini destekler.
  • Yatırım ve Finansman Kolaylığı: ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) kriterlerine uygunluk gösteren firmalar, yatırımcılar için daha cazip hale gelir ve finansman bulma süreçlerini kolaylaştırır.

Kurumsal Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?

Karbon ayak izini azaltmak hem çevresel hem de ekonomik faydalar sağlar. Enerji etüdü ve ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi, bu azaltma hedeflerine ulaşmada etkili araçlardır.